Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet’e miras kalan ve 100 yılı aşkın tarihe sahip 40’tan fazla tarihi bina, İstanbul’da devlet okulu olarak eğitim vermeye devam ediyor. Bu köklü yapılar, mimari özellikleri ve geçmişte üstlendikleri farklı rollerle dikkat çekerken, öğrencilere tarihi bir atmosferde eğitim alma imkanı sunuyor.
Eğitime Adanmış Asırlık Binalar
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte dönüştürülerek eğitim kurumlarına ev sahipliği yapmaya başlayan bu yapılar arasında medreseler, askeri kışlalar, konaklar ve hatta saray eklentileri bulunuyor. İstanbul’da bu binalar, okul öncesi eğitimden liseye kadar çeşitli seviyelerde hizmet veriyor. Özellikle Fatih, Beyoğlu ve Üsküdar gibi ilçeler, bu tarihi okullarla öne çıkıyor.
Fatih’te Tarihi İzler
Fatih, birçok tarihi eğitim kurumuna ev sahipliği yapıyor. Örneğin, Davutpaşa Anadolu Lisesi, 1485 yılında Sultan II. Beyazıt’ın sadrazamı Davut Paşa tarafından inşa edilen Mekteb-i Sıbyan’ın mirasını taşıyor. Cağaloğlu Anadolu Lisesi, Osmanlı’nın ilk sivil lisesi olarak 1850’de kurulan yapısında eğitim vermeye devam ediyor. Ayrıca, halk arasında “Taş Mektep” olarak bilinen Fatih İmamhatip Ortaokulu, 1869’da Asker Rüştiye Mektebi olarak inşa edildi.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçişin İzleri
Bazı yapılar, geçmişte askeri, dini veya sosyal işlevlere sahipken, zamanla eğitim kurumlarına dönüştürüldü. Silivrikapı Anaokulu, 1884 yılında medrese olarak kullanılan bir binada faaliyet gösteriyor. Çapa Fen Lisesi, 1900 yılında öğretmen yetiştirmek amacıyla kurulan bir yapı olarak yüksek tavanları ve özel çinileriyle dikkat çekiyor.
Beyoğlu ve Üsküdar’da Tarihi Eğitim Yuvaları
Galatasaray Lisesi, geçmişi 1481’e kadar uzanan Galata Sarayı alanında faaliyet gösteriyor. Kabataş Erkek Lisesi, 1908’de açılan Esma Sultan Konakları’nın bir parçası olan binasında eğitim veriyor. Üsküdar’daki Sokullu Mehmet Paşa İlkokulu, 1861 yılında Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılan Askeri Rüştiye binasında öğrencilere hizmet ediyor.
Zaman İçinde Restorasyon ve Dönüşüm
Bazı yapılar orijinal mimari dokularını korurken, diğerleri çeşitli restorasyon ve ek yapılarla yenilendi. Örneğin, Vefa Lisesi, 1894 yılında Sadrazam Şirvanizade Mütercim Rüşdü Paşa Konağı’nda eğitime başladı ve halen bu tarihi binada faaliyet gösteriyor. Benzer şekilde, Kabataş Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Sultan Abdülhamid döneminde aşiret beylerinin çocukları için kurulan binada eğitime devam ediyor.
Mimari Değer ve Eğitim
Bu okullar, yalnızca eğitim yuvası olarak değil, aynı zamanda tarihi ve mimari değerleriyle de öğrenciler ve ziyaretçiler için birer kültür mirası niteliği taşıyor. Asırlık yapıların eğitime adanmışlığı, İstanbul’un geçmişi ile bugünü arasında güçlü bir bağ kuruyor.
İstanbul’un tarihi okulları, geçmişin izlerini koruyarak, yeni nesillere hem eğitim hem de tarih bilinci kazandırmaya devam ediyor.
